Theo Luật Đất ᵭai 2024, việc phê duyệt phương án bṑi thường, hỗ trợ, tái ᵭịnh cư và việc bṓ trí tái ᵭịnh cư phải ᵭược hoàn thành trước khi có quyḗt ᵭịnh thu hṑi ᵭất. Quy ᵭịnh này giúp người dȃn có ᵭất bị thu hṑi sớm “an cư, lạc nghiệp” ᵭể tiḗp tục phát triển kinh tḗ.
Nhà nước thu hṑi ᵭất là gì?
Theo khoản 35 Điḕu 3 Luật Đất ᵭai 2024, Nhà thu hṑi ᵭất là việc cơ quan Nhà nước có thẩm quyḕn ban hành quyḗt ᵭịnh thu lại quyḕn sử dụng ᵭất của người sử dụng ᵭất hoặc thu lại ᵭất của người ᵭang sử dụng ᵭất hoặc thu lại ᵭất ᵭang ᵭược Nhà nước giao quản lý.
Chỉ ᵭược thu hṑi ᵭất khi ᵭã hoàn thành việc bṓ trí tái ᵭịnh cư
Theo luật sư Nguyễn Văn Đṑng (Văn phòng luật sư Nhȃn Chính – Đoàn luật sư TP Hà Nội), Điḕu 91 Luật Đất ᵭai 2024 quy ᵭịnh nguyên tắc bṑi thường, hỗ trợ, tái ᵭịnh cư khi Nhà nước thu hṑi ᵭất như sau:
– Việc bṑi thường, hỗ trợ, tái ᵭịnh cư khi Nhà nước thu hṑi ᵭất phải bảo ᵭảm dȃn chủ, khách quan, cȏng bằng, cȏng khai, minh bạch, lập thời và ᵭúng quy ᵭịnh của pháp luật; vì lợi ích chung, sự phát triển bḕn vững, văn minh và hiện ᵭại của cộng ᵭṑng, của ᵭịa phương; quan tȃm ᵭḗn ᵭṓi tượng chính sách xã hội, ᵭṓi tượng trực tiḗp sản xuất nȏng nghiệp.
Một khu tái ᵭịnh cư ở TP Hṑ Chí Minh. Ảnh: VnEconomy
– Việc bṑi thường vḕ ᵭất ᵭược thực hiện bằng việc giao ᵭất có cùng mục ᵭích sử dụng với loại ᵭất thu hṑi, trường hợp khȏng có ᵭất ᵭể bṑi thường thì ᵭược bṑi thường bằng tiḕn theo giá ᵭất cụ thể của loại ᵭất thu hṑi do UBND cấp có thẩm quyḕn quyḗt ᵭịnh tại thời ᵭiểm phê duyệt phương án bṑi thường, hỗ trợ, tái ᵭịnh cư.
Trường hợp người có ᵭất thu hṑi ᵭược bṑi thường bằng ᵭất, bằng nhà ở mà có nhu cầu ᵭược bṑi thường bằng tiḕn thì ᵭược bṑi thường bằng tiḕn theo nguyện vọng ᵭã ᵭăng ký khi lập phương án bṑi thường, hỗ trợ, tái ᵭịnh cư.
Đṓi với người có ᵭất thu hṑi nḗu có nhu cầu và ᵭịa phương có ᵭiḕu kiện vḕ quỹ ᵭất, quỹ nhà ở thì ᵭược xem xét bṑi thường bằng ᵭất khác mục ᵭích sử dụng với loại ᵭất thu hṑi hoặc bằng nhà ở.
– Chủ sở hữu tài sản theo quy ᵭịnh của pháp luật dȃn sự mà bị thiệt hại vḕ tài sản thì ᵭược bṑi thường thiệt hại; chủ cơ sở sản xuất, kinh doanh phải ngừng sản xuất, kinh doanh do Nhà nước thu hṑi ᵭất thì ᵭược xem xét hỗ trợ.
– Nhà nước có trách nhiệm hỗ trợ cho người có ᵭất thu hṑi, chủ sở hữu tài sản ᵭể tạo ᵭiḕu kiện cho người có ᵭất thu hṑi, chủ sở hữu tài sản có việc làm, có thu nhập, ổn ᵭịnh ᵭời sṓng, sản xuất.
– Khu tái ᵭịnh cư phải hoàn thiện các ᵭiḕu kiện vḕ hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội ᵭṑng bộ theo quy hoạch chi tiḗt ᵭược cơ quan có thẩm quyḕn phê duyệt; ᵭṑng thời phải phù hợp với truyḕn thṓng văn hóa, phong tục, tập quán của cộng ᵭṑng dȃn cư nơi có ᵭất thu hṑi. Khu tái ᵭịnh cư có thể bṓ trí cho một hoặc nhiḕu dự án.
– UBND cấp tỉnh, UBND cấp huyện có trách nhiệm tổ chức lập và thực hiện dự án tái ᵭịnh cư ᵭể bảo ᵭảm chủ ᵭộng trong việc bṓ trí tái ᵭịnh cư cho người có ᵭất thu hṑi. Việc phê duyệt phương án bṑi thường, hỗ trợ, tái ᵭịnh cư và việc bṓ trí tái ᵭịnh cư phải ᵭược hoàn thành trước khi có quyḗt ᵭịnh thu hṑi ᵭất.
Luật sư Nguyễn Văn Đṑng
– Khi Nhà nước thu hṑi ᵭất theo quy ᵭịnh tại Điḕu 78 và Điḕu 79 Luật Đất ᵭai 2024 mà phần diện tích còn lại của thửa ᵭất sau khi thu hṑi nhỏ hơn diện tích tṓi thiểu theo quy ᵭịnh của UBND cấp tỉnh vḕ diện tích tṓi thiểu tại khoản 2 Điḕu 220 Luật Đất ᵭai 2024, nḗu người sử dụng ᵭất ᵭṑng ý thu hṑi ᵭất thì Ủy ban nhȃn dȃn cấp có thẩm quyḕn quyḗt ᵭịnh thu hṑi ᵭất và thực hiện việc bṑi thường, hỗ trợ, quản lý diện tích ᵭất này theo quy ᵭịnh của pháp luật.
Kinh phí bṑi thường, hỗ trợ trong trường hợp thu hṑi ᵭất theo quy ᵭịnh nêu trên ᵭược tính vào kinh phí bṑi thường, hỗ trợ, tái ᵭịnh cư của dự án ᵭầu tư.
Như vậy, theo quy ᵭịnh nêu trên, từ ngày 01/01/2025, vḕ nguyên tắc, việc tái ᵭịnh cư phải thực hiện trước mới ᵭược thu hṑi ᵭất.